ดนตรีพื้นบ้านของภาคใต้

ดนตรีพื้นบ้านของภาคใต้

                 ภาคใต้เป็นภูมิภาคหนึ่งของไทยที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานและมีการสั่งสมวัฒนธรรมหลากหลาย  จากสภาพภูมิศาสตร์ที่เอื้ออำนวยให้ภูมิภาคนี้เป็นแหล่งที่มีกลุ่มชนหลายชาติพันธุ์เข้ามาติดต่อสัมพันธ์และตั้งหลักแหล่งจนทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนและผสมผสานทางวัฒนธรรมมากมาย ในที่สุดก็เกิดเป็นวัฒนธรรมภาคใต้ที่มีลักษณะอย่างเด่นชัดอันรวมถึงวัฒนธรรมด้านดนตรีพื้นบ้านภาคใต้ด้วย ดังที่ ธิดา  โมสิกรัตน์ และคนอื่น ๆ ได้กล่าวถึงวัฒนธรรมด้านเครื่องดนตรีพื้นบ้านภาคใต้ไว้  สรุปได้ว่า ภาคใต้เป็นศูนย์กลางของการค้าของเอเชียอาคเนย์มาตั้งแต่สมัยโบราณเป็นแหล่งติดต่อค้าขายกับชาวต่างชาติ ระหว่างชาติต่าง ๆ เช่น อินเดีย จีน ชวา มาลายู เป็นต้น การเข้ามาของชนชาติต่าง ๆ ได้นำเอาวัฒนธรรมทางด้านเครื่องดนตรีและการละเล่นมาเผยแพร่อีด้วย แต่ชาวภาคใต้ก็นำมาปรับใช้โดยการประสมประสานกับเครื่องดนตรีพื้นบ้านดั้งเดิม เครื่องดนตรีพื้นบ้านภาคใต้ไม่ค่อยนิยมมีการเล่นเดี่ยว หรือเพื่อการประสมวงเพื่อการฟังโดยตรง มักจะควบคู่ไปกับการละเล่น และการแสดงพื้นบ้าน ซึ่งสอดคล้องกับที่ สุทธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์  ได้กล่าวสรุปไว้ว่า เครื่องดนตรีของภาคใต้ส่วนมากจะเป็นเครื่องตี ใช้จังหวะประกอบคำขับร้องและท่าทางการเต้นรำมากกว่าจะใช้เล่นเป็นทำนองเพลงเพื่อสื่ออารมณ์เนื่องจากดนตรีพื้นบ้านภาคใต้ ส่วนใหญ่จะใช้เป็นเครื่องให้จังหวะในการร้องรำ  
            
                  เครื่องดนตรีพื้นบ้านภาคใต้ส่วนใหญ่นิยมใช้เครื่องตีเป็นหลักที่ปรากฎในกลุ่มชนทั่วไป ได้แก่  ทับ  กลอง  โหม่ง  ฉิ่ง  และกรับ  ส่วนที่ปรากฏเฉพะกลุ่มชาวมุสลิม  ได้แก่  กรือโต๊ะ  บานอ  ทน ( กลองแขก )  รำมะนา    ที่ปรากฏในกลุ่มชาวพุทธ ได้แก่  โพน  ปืด  ฆ้อง  แตระ  ปี่นอก  ปี่ชวา  ปี่ฮ้อ  ซออู้  ซอด้วง  เป็นติ้น  เครื่องดนตรีเหล่านี้อาจรับมาจากภาคกลางและของชาติอื่น  โดยนำมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับสภาพของท้องถิ่นภาคใต้ ในที่สุดก็มีกาสืบทอดต่อ ๆ กันมาจนกลายเป็นมรดกทางวัฒนธรรมทางภาคใต้

                      
               เครื่องดนตรีพื้นบ้านภาคใต้ส่วนใหญ่จะใช้เป็นส่วนหนึ่งของการละเล่นพื้นบ้าน โดยเครื่องดนตรีเหล่านี้เป็นตัวเสริมให้การละเล่นพื้นบ้านภาคใต้ใหมีสีสัน เป็นที่น่าสนใจเพิ่มมากยิ่งขึ้นและในที่สุดก็จะทำให้การแสดงนั้นมีความสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น เครื่องดนตรีพื้นบ้านภาคใต้ส่วนใหญ่จะนิยมใช้บรรเลงตามขนบนิยมของการละเล่นพื้นบ้านภาคใต้แต่ละชนิด ในกรณีนี้ส่วนใหญ่จะใช้ในการบรรเลงเดี่ยว เป็นการบรรเลงเพื่อประโคมให้เกิดความครึกครื้นในงานหรือเทศกาลต่าง ๆ เช่นเทศกาลชักพระ หรือประโคมเพื่อประชันกันอีกทั้งยังมีการบรรเลงแบประสมวงนั้นมักจะเป็นการบรรเลงประกอบการแสดงหรือประกอบการละเล่นหรือประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ ซึ่งการบรรเลงเครื่องดนตรีเหล่านี้จะใช้เครื่องตีเป็นหลักในการควบคุมจังหวะ เช่น กลอง  ทับ  ฉิ่ง  โหม่ง  เหตุที่ใช้เครื่องตีเป็นหลักเพราะต้องการให้เกิดความคึกครื้น เร้าใจ ดึกดูดผู้สนใจ ที่จะเข้ามาชมการแสดงที่จะมีขึ้น   ดนตรีพ้นบ้านภาคใต้ยังมีคุณค่าต่อวิถีชีวิตของสังคมชาวภาคใต้เป็นอย่างมาก เพราะดนตรีพื้นบ้านภาคใต้ใช้ในความบันเทิง การประกอบพิธีกรรม  ใช้เป็นสื่อในการสื่อสารและเป็นสื่อนันทนาการของสังคมชาวใต้อีกด้วย